29 Şubat 2020 Cumartesi

Kurtefîlmê “Barê Giran” Kurtasîya Trajediya Neteweyekê


                                                           


Di Duyemîn a Festîvala Kurtefilma Dostanî ya NavnetewîyaStenbolê de pênc fîlmên kurdî hatinnîşandan: “Barê Giran”(Der: Yilmaz Ozdîl),“Çawerrê Debem”(Der: Mihemed Şerwanî), “Xerîbê Welatan” (Der:Metîn Kilinç,) “Pantor” (Der:Tehsîn Ozmen) û“Bêdengî” (Der: L.Rezan Yûrtbaşi). Min Bêdengî jixwe berî temaşe kirîbû,Pantorê min derfet nedît ku temaşêbikim. Barê Giran, Çawerrê Debem û Xerîbê Welatan,min di festîvalê detemaşê kir. Fimên ku min di festîvalêde temaşe kir, li serê wan ez raman û hîsên xwe binivîsim.

Barê Giran, kur-tefilmê yekem ê Yilmaz Ozdîl e, 17ê deqîqe ye.

Zemanê kurtefilmê,piştî şêrê Sûrî ye.Mêrdîn wekî mekan di kurtefîlmê de hatiye bikaranîn. Mîmarî, dîrok û dîmenên bajarê Mêrdînî bi serketî tê nîşanki-rin. Karekterê sereke bi devoka Colemêrgî diaxive, ên din bipiranî bi devoka Mêrdînîyan, ji alîyê Qoserî diştaxilin.

Di kurtefilmê de, temayên herî sereke; alîkarî, fedakarî,têkoşînerî û çareserî ne. Dîyardeyên wekî bêkarî, neçarî,sînor û trajedî, di kurtefilmê me de hatine proplematîzekirin. Avdel bi kera xwe ra wekî karkerê paqijî,li şaredarîya Mêrdînê dixebite. Rojek dibêjin kera Avdel îxtîyar bûye û kera wîji hêla şaredarî tê teqawidkirin. Kurtefilma xwe li serê vê diyardeyê struktura xwe ava dike. Çiroka kurtefima me ji vir derdikeve û dest pê dike. Teqawidkirina kera Avdel, di jîyana Avdel û malbata wî de serûbinîyek pêk tîne. Avdel bêkarî dimîne,di jîyana wî û malbata wî de şîdeta bêkarî dest pê dike. Îxtîyar bûna kerê di jîyana wî malbata wî de dibe sedema neçarî, fikarî û tirsê...

Aliyê din xwişka Avdel û malbata wî, ji hêla din sinorê ji ber şerê revîyan e û hatine ev alîyê sinorê, xwe spartine mala birayê xwe û tê de bi cî bûne. Ji ber vê hem barê Avdelî girantir bûye hem jî dîtîna kerekî nû ya ciwan; pere qezenckirin zêdetir ji wî ra mecburî û ferz bûye. Li rexmî hemû zehmetî û dijwarîyan Avdelî bêminetane xwedî xwişka xwe derketîye, her tiştî xwe bi wê ra parve dike û alîkariya wê dike.

Gavek berî gavekê Avdel ji bo ku bikare dewamê karê xwe bike, divê kerekî nû ya ciwan ji xwe ra peyda bike!... Ji ber vê Avdel, kurê xwe Jîro û xwarzîyexwe Salih( Avdel xalê Salih lêbinnîvîsa kurtefilmê bi tirkî wekî amca xelet hatîbû wergerandin) dest bi dîtina kerekî nû dikin. Ji vir şunda em dibînin ku kurtefilma Barê Giranî tenê bi Mêrdînî ra têkildar nîne. Trajedî di nava trajedî de heye.Li binê trajedîya takekesekî de em trajedîya dîroka neteweyekî dibînîn. Trajedîya sinoran...

Sinor, bi xwe sedema bingehîna trajedîye ye. Sinorê dibin sedema trajedîyayê bêdawîya neteweyekî.

                                   

Sinor bi xwe dibin sedemê ku Avdel nikare ji xwe ra kerekî ciwan peyda bike. Hem jî jiber sinoran barê Avdel girantirdibin: Sinor tunebûn e, ji ber hebûna sînoran Avdel nikarebi rehetî û bêpirsgirêk ji xwera kerekî peyda bike. Ku şerêderneketana, xwişka Avdel xwe ne spartana malê birayêxwe, barê wê jî ewqas giran nebûbûna. Trajedîya kurdan;çar parçekirina welatê wan û di nava perçeyan de sinor danîne, li serê xakê xwe de ne subje ne obje bûne û ne xwedî û deshilatdarê welatê xwe bûyîn e.

Barê Giran, barê kurdan ê bêdewletî sembolîze dike. Avdel jî bi xwe temsîla neteweya kurd
e.Yilmaz Ozdîl, herçend di nava parçeyan de sinor hatiye danîn jî di nava parçeyekî deguherînek çawa bandora parçeyên din dike û trajedîya kurdan di asta mîkro de nîşanî me dide û tîne li ber çavên me.

* Ev nivîsê berî di hejmera duyema E-Fanzîna Sînemaya Serbixwe de hat weşandin

                                                

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Li Bakurê Şoreşa Romana Dagirkirina Tarîtîyê ya Bextîyar Elî

                                            Ez dibêjim qey cara yekem e ku   nivîskarek soranînivîsê Başûrê welat, li ser Bakurê welatê ...