Di Performansa Şêxê Sen’anî De Listikvanîya Muhteşema M. Xelat Ertoşî

                              

 

Di navbera dîroka 27.10-05.11.2023 de li Amedê, li navenda Mordem Hunerê,  Solo Festivala Navneteweyî 4ê tê lidarxistin. Di festivalê de bi kurdîya kurmancî, soranî û zazakî jî performans hebûn. Ji Rojhelatê welatê sê koma şano beşdarê festivalê bibun wek Koma Kaniya Bokan bi performansa xwe ya  Cîhana Tenêtîyê, Koma Bedenên Dîwane bi du performansên xwe bi Delak û Momamy û Koma Şanoya aRad jî bi du performansên xwe bi Jandarek Di Agir de û “TS”.  Bi kurdîya zazakî performansek bi nava Saê Morû(Şahê Maran),  bi kurdîya kurmancî jî  performansa dengbêj Kurdê û Henîfa û Şêxê Sen’anî ya Şaneşîn Performansê hebûn.

Şaneşîn Performansê ji nêz ve karên xwe dide li min şopandinê. Ji ber wê ez çûm performansa Şêxê Sen’anî temaşe kir. Performansa Şêxê Sen’anî ji hêla listikvan M. Xelat Ertoşî hat nîmayişkirin. Nîmayişkirina Şêxê Sen’anî di heman demê de promiyera wê bû.

Di performansa Şêxê Sen’anî de listikvanîya M. Xelat Ertoşî bi kurt û kurmancî muhteşem bû. Bi listikvanîya xwe  zewqeka hunerî  da min, giranîya jîyan û hebûnê li ser min sivik kir.  

Ligel ku serpêhatîyên dûdirêjê; cara çarem e ku M. Xelat Ertoşî tê li ser dîkê,  perwerdeyek û backgroundeke têr û tîjîyên şanogerî M.Xelat Ertoşî tune be jî, şanogerî û listikvanîya wî  zêdetir e la ne kêmtir ya profosyonelan. Di performasa xwe ya Şêxê Sen’anî de carek din jî wî vê yekê da nîşanê.  

Di performansa Şêxê Sen’anî de yek, ji hêla ziman;gotin ve, kurmancîya wî ya fesih, zelal, herikbar, çandî û klasikî wek helbest bû; tehma û zewqa kurmancî ji kûr ve dida hîskirinê, di navbera zimanê klasik û modern kurmancî de wî bi kurmancîya xwe mest kir û heyran dihişt.Min gelek hesûdîya wî kir ku çawa dikare ewqas zimanê dewlemendane bikarbîne.  

Du, ji hêla deng ve, di performansê de M. Xelat Ertoşî carna bi dengê xwe dibû helbestxwîn, carna dibû çîrokbêj, carna dibû qasidebêj, carna dibû dengbêj, carna dibû Şêxê Sen’anî, bapîrê xwe, bavê xwe, mamoste xwe… Wi bi performansê xwe nîşan dengên netewa me, bîra me ya kolektiv nîşan dan. Hem jî bi performansa xwe dengên netewa me arşîv kir.

Sê jî, ji hêla herekete ve,li piştî qedandina performansê, wek pirs û bersiv gotûbêjek gelek kêrhatî li ser performansê çêdibû. Mamoste Kemal Orgun, wek rexne digot, “ digot hereket qels bû” Rejîsorê performansê Recep Îçen jî  wek bersiv digot, “ jixwe di dengê de hereket heye” mamoste Kemal, wek îlawe digot “ şano jî tam ev e ku, “divê hereketên ku di dengên de ne wan nîşan bide.” Divê em ji xwe bîr nekin, bînîn li ber çavan, M. Xelat Ertoşî perwerdeya listikvanî qe nedîtîye ligel wî yekê jî têra xwe  hereketên ku di dengên de nîşan dan.

Wek encam, ne tene di performansa Şêxê Sen’anî de bi giştî gelek alîyan heja ye  ku mirov li ser alîyên listikvanîya M. Xelat Ertoşî kûr û hûr bibe.  Min jî di vê nivîsê de dixwast bi kûrtasî qala çend alîyên listikvanîya wî bikim.

Ku M. Xelat Ertoşî dewamê şanoyê bike, dê bibe stêrkek gêşeyê şano kurdî. Ne têne şanoya kurdî bibe stêrke berzê sinemaya kurdî jî.  Lê problemek mezin heye!... Weku ku Xanî gotîye:

“Çi bikim qewî kesad e bazar

Ji Qumaşî re nîn e xerîdar”

*Ev nivîs berî di malpera Nuhevê de hatibû weşandin.