Se serr ra hata ewro rewşa ke
ma kurdî ha tê de yî na rewşî ma senî şîyênî bi term û pênase bikerî? Kurdkî de
folklorê ma de qe termêk esto ke ma paşta xo bidê ey û na rewşî pênase bikerî
yan zî na rewşî rê termêk bivirazî? Ma
sifirî ra senî şîyênî na rewşî bi term bikerî? Sey Îngîlîzî, Fransizî û
ziwananê binan de termêko hedre esto ke ma na rewşa xo pê pênase bikerî?
Ziwanê ma de termê tebermende û
teberkerde estî, înî termê sosyolojîk î. Beno ke ma bişî tîya ra semeda na
rewşî termêk bivirazî.
Çend nuşteyan de ez raştê
atifê termê “Homo Sacer”ê kitabê Kutsal
İnsan: Egemen İktidar Ve Çıplak Hayat ê Giorgio Agamben û termê “Prekarya”yê kitabê Prekarya: Yeni
Tehlikeli Sınıf ê Guy Standing amêyo. Mi no kitabî nêwendî, no termanî fikrê no
nuşteyî mi de viraştî.
“Prekarya çekuya îngîlîzî
‘precarious’ ra virazîyeya û yena manaya: “bêewleyî, nêdîyarî, bêîstîkrarî,
şikte, bêemnîyet, bêseveknayox, her vîstî bêro êrîşkerdiş, hedefê şîddetê de
bîyayiş, sekaretê de bîyayiş, binê tehlîke de bîyayiş û teberî seveknayişê
dewletî de bîyayiş o.”
Goreyê Agamben “însanî teberî
huquqî, bajarî û bi mehrummendişê cuya sîyasalî ra beno “homo sacer”. Endî
însanî beno “homo sacer” yanî “merdimo pîroz”.
Seba ke teberî qanun û huquqê de mendo, eka bêro kiştiş, kiştişê ey qe
nêbeno suçêk, kiştox faîl û qatil nêhesibîno.”
Rewşa ke ma kurdî ha tê de yî,
muqabileyê aye prekarya û homo sacerî yeno. Ser o no terman ra ma bişî rewşa xo
pênase û îzah bikerî. Ma paşta xo bidî no termanî tam goreyê rewşa xo termêko
orjînalî bivirazî hîna raşt û bibandorker bibo.
Sîstemêk ferdê kurdan ha tê de
ciwîyênî na sîstemî her vîstî şîyêna her tewir xirabî bikero înanî. Xirabîya
xirabîyan bêro to serî. Her vîstî şîyêna
cuyê înan sifir bikero. Xeylî xirabî kerda kurdan, ha kenî. Cuya zafanê kurdan
sifir û cehnim kerda. Qetlîam, qirkerdiş, kiştiş, îskence, bicezakerdiş, binçimgirewtiş,
tehqîqat, taqipkerdiş, tacîz,lînç, tehdît, karîraeştiş…
Tersîstan a. Na sîstemî xo ser xo ser bêhuquqî ra awan
kena.Na sîstemî xeternak, tersnak û xofnak a, barbar a, wehş a, bêwîjdan,
qirkerdox, qatlîamker, çînkerdox, bê ehlaq û etîk a.
Eka padîşahê sîstemêk de bişo
birayê xo yê piçikê seba îqtîdarê bikişo na sîstemî şîyêna her xirabî bikero… Na
sîstemî ke estbîyayişê xo serî çînbîyayişê kurdan ra awan kerdo, ma ha vênênî
ha senî xirabîyan kena. Ganî kê hînî
hemverê qe xirabîya înan de heyretê de nêmanî.
Demêk ez raştê na twîtî amêbo:
“sey kurdêk ez xo sey cîhûyêk siba erzîyêno kampa pêserîyan hîse keno.” Kurdî
xo senî hîs kenî. No senî xohîskerdiş o. Na senî ters û xof a….
Bêpaştî û bêvergirewteyî,
bêewlewerî, nedîyarî, bêewletî, bêemnîyetî,tersî,xof, qesabat, endîşe, kaxo,
negarantîyî, tengijî…
Kurdbîyayiş no yo: Daîma
mîyanê hîsa bêewlewerî de ciwîyayiş. Bê
seveknayoxî û teberî huquqî de ciwîyayiş.
Huquqêk, qanunî, adeletêk çîn a ke kurdan bisevekno. Paradoks û
trajîkkomîkê tîya ra vejîyêna wertê huquqêk kurdan nêseveknêno kurdan ra
wazîyêno tabîye no huquqê bêadalet bibî. Qe hêzê emnîyetê sey polîs, leşkerî zî çîn î
ke to bipawî.
Teberê huquqê de etîk, ehlaqê
zî estbibo ke nêverdo xirabî bibo kurdan, kurdan bisevekno.
Ne Homayêk nê zî dînêk çîn o
ke ma kurdan bisevekno. Nayê ra heme zewtê ma bêcewap manênî. Şêrko Bêkes şîîranê xo de zaf gazind û lome
dana Homayî ro ke çira kurdan nêseveknêno. Daykê wazênî bi duayan gedeyanê bipeawî: “Mi
ti pabê Homay kerdî.” “Ti ê mi nîyî ti ê Homayî.”
Xizirêk, Wayîrêk zî çîn o ma
bisevekno. Ma veng danî nêdanî qe
Wayîrêk ra veng nêvejîyêno.
Temamîya dinya de zî huquqêk
çîn o ke ma bisevekno, bipawo. Şima key dîyo edaletê huquqê dinya kurdan na
sîstemê barbar ra seveknayo. Helepçe, Efrîn, Serekanî, Kerkukî, Sine…
Mêştî beno ke heme çîyanê
kurdan qedexe bikerî, çîn bikerî!...
O wext kamî ha ma pawêno,
seveknêno, emnîyetê ma gêno? Qe çîyêk çîn o ke ma bisevekno o wextî kamî aqubetê
dîyar keno? Gelo welcaxê ma, qederî rê mendo? Ma hêvî bike qederê ma de xirabî
nêro ma serî. Seba ke çîyêk xirabî nêro ma serî goreyê çinayî beno? Çîyêk ma
ser bêro nêro ha kamî destî de yo. Hefsarê cuya ma, ameyendeyê ma ha kamî destê
de yo?
O wext ma mîyan ra kamî ma
sevekênî? Koyî û dêştî.. Hemverê na sîstemî de hata panç serrî ra verî
bihêzbîyayişê koyan şîddetê na sîstemî de sînorêk viraştênî. Hem zî estbîyayişê
înan mîlletê de xobawerîya hesabê bipersî, qesasê ma bigîrî viraştênî. Panç
serrî yo koyî hînî çîn î ke ma bipawî.
Dêştî de sîyasetê zî bêhêz
bîya. Hêza sîyaseta ma çîn a ke qesasê ma bigîro, hesaban biperso. Huquqê ma
bisevekno. Sîyasetê ma hata nika hesabê çinayî persaya ke?
Kes çîn o ke huquqê ma
sevekno, hesabê nehuquqîyan biperso. Ma senî
xo rê huquqêk awan bikerî ke ma bisevekno. Ma paşta xo bidî kura? Ewletîya xo senî bigerî
û xo biseveknî?
Qe kesêk û çîyêk çîn o ke ma
bisevekno. O wext ma sebikerî? Na rewşê
de ma se bikerî? Ma xo senî seveknênî? Ma destê ra qe çîyêk nêno? Ma neçar î?
Na rewşê de ma sekênî? Ma senî ha ciwîyênî? Senî
tewgêrênî?
Na rewşê de kurdî sekenî? Înan ra tayî qralî ra zaf benî qralgîr î, hetê
îqtîdarî, bihêzî ca gênî, xoperest benî, tayî bêvengî û dûrî vindênî “mintiqaya
adirîn ra”, na sîstemî bêvengan ra çîyêk nêvana la ê zî ewleyî de nîyî, tayê zî
nehişênî, xo ver danî; nêyvatoxan, xoverdayoxan, serhildêr her hetî fokusê
şîddetê sîstemê de yî.
Netîce de hesasîyet; şerefê xo
vîn kerdiş û însanbîyayişê ra vejîyayiş, gelek nêweşîyê psîkolojîk, şîzofrenî,
paranoyak, herkes herkesî ra têrsêno,
mîyanê komelî de bawerî û îtîmat,paştdayiş nêmano dişmenê yewbînan bîyayiş,
melankolî, arabeskî, bohemî, nerehetî û nahuzurî…
Na sîstemî ra senî bivejîyî
sîstema xo awan bikerî? Ma na sîstemî senî serobîn bikerî? Çira ma nêşênî sîstemêk awan bikerî xo bi xo
biseveknî? Çira nêşênî bibî hêzêk girdî,
înan ra hîna bihêz bibî?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder